انحصاری: پژوهش نشان می‌دهد شرکت‌های نفت، گاز و زغال‌سنگ دسترسی بی‌سابقه‌ای به COP26‑۲۹ داشته‌اند و مانع اقدام فوری برای مقابله با تغییرات اقلیمی می‌شوند
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که در طول چهار سال گذشته، بیش از ۵۰۰۰ لابیست از صنایع سوخت فسیلی به اجلاس‌های اقلیمی سازمان ملل دسترسی یافتند؛ دوره‌ای که با افزایش حوادث شدید آب‌وهوایی، اقدام ناکافی در زمینه اقلیم و گسترش بی‌سابقه نفت و گاز همراه بود.
لابیست‌های نماینده منافع صنایع نفت، گاز و زغال‌سنگ – که عمدتاً مسئول فروپاشی اقلیمی هستند – اجازه شرکت در مذاکرات سالانه اقلیمی را پیدا کرده‌اند؛ مذاکراتی که در آن دولت‌ها باید با حسن نیت حضور یافته و به اتخاذ سیاست‌های بلندپروازانه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای متعهد شوند.
تقریبا ۵۳۵۰ لابیست که در سال‌های اخیر در میان رهبران جهان و مذاکره‌کنندگان اقلیمی می‌چرخیدند، برای حداقل ۸۵۹ سازمان سوخت فسیلی کار می‌کردند؛ این سازمان‌ها شامل گروه‌های تجاری، بنیادها و ۱۸۰ شرکت نفت، گاز و زغال‌سنگ بودند که در تمام زنجیره تأمین – از اکتشاف و تولید تا توزیع و تجهیزات – فعال هستند؛ این یافته‌ها در پژوهشی که به‌طور انحصاری با گاردین به اشتراک گذاشته شده است، آشکار شد.
طبق تجزیه‌وتحلیل ارائه‌شده توسط «حذف آلودگی‌سازان بزرگ» (KBPO) – ائتلافی از ۴۵۰ سازمان که برای متوقف کردن مانع‌سازی و به‌تعویق‌انداختن اقدام جهانی در زمینه اقلیم توسط صنعت سوخت فسیلی می‌جنگند – تنها ۹۰ شرکت سوخت فسیلی که در بازه ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ لابیست‌های خود را به مذاکرات اقلیمی فرستادند، بیش از نیمی (۵۷٪) از کل نفت و گاز تولید شده در سال گذشته را تشکیل می‌دهند.
این شرکت‌ها که شامل بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های خصوصی و دولتی سودآور نفت و گاز در جهان می‌شوند، در سال ۲۰۲۴ معادل ۳۳,۶۹۹ میلیون بشکه نفت تولید کردند – میزان کافی برای پوشاندن بیش از تمام مساحت اسپانیا با یک لایه ۱ سانتی‌متری نفت.
طبق فهرست جدید «لیست خروج جهانی نفت و گاز» – مجموعه‌ای از داده‌ها که بیش از ۱٬۷۰۰ شرکت را شامل می‌شود و بیش از ۹۰٪ از فعالیت‌های جهانی نفت و گاز را پوشش می‌دهد – همین ۹۰ شرکت تقریباً دو‑سوم (۶۳٪) تمام پروژه‌های کوتاه‌مدت گسترش سوخت فسیلی در مرحله بالادستی که برای اکتشاف و تولید آماده می‌شوند، را تشکیل می‌دهند.
در صورت اجرا، این پروژه‌های گسترشی به اندازهٔ ۲٫۶۲۳ میلیون کیلومتر مربع نفت با ضخامت ۱ سانتی‌متر تولید خواهند کرد – مقدار کافی برای پوشاندن کل مساحت هفت کشور اروپایی (فرانسه، اسپانیا، آلمان، دانمارک، سوئد، فنلاند و نروژ) به‌صورت مشترک.
این نتایج موجب تجدید درخواست‌ها برای ممنوع‌کردن شرکت‌های سوخت فسیلی و سایر آلوده‌سازان بزرگ از مشارکت در مذاکرات سالانه اقلیمی شده‌اند؛ در حالی که شواهد علمی فزاینده‌ای نشان می‌دهد جهان نتوانسته است افزایش دمای جهانی را به ۱٫۵ درجه سلسیوس بالاتر از سطوح پیش‌صنعتی محدود کند.
«این اطلاعات به‌وضوح نشان می‌دهد که فرآیند جهانی تغییرات اقلیمی توسط شرکت‌ها به‌دست آمده است … فضایی که باید حول علم و مردم می‌چرخید، به سالن بزرگی برای تجارت کربن تبدیل شده است»، گفت عدیلسون ویرا، سخنگوی کارگروه آمازون. «در حالی که جوامع جنگلی برای بقا می‌جنگند، همان شرکت‌هایی که باعث فروپاشی اقلیمی می‌شوند، اعتبار و نفوذ سیاسی می‌خرند تا به گسترش امپراتوری‌های فسیلی خود ادامه دهند.»
«نه تنها مردمان بومی در خط مقدم سایت‌های استخراج خود از نقض حقوق بشر رنج می‌برند، بلکه ما نیز با وخامت سیل‌ها، آتش‌سوزی‌ها و موج‌های گرمایی شدید، بار سنگین هرج ومرج اقلیمی را بر سرزمین‌های خود می‌بینیم. باید تابلو «برای فروش» بر روی مادر زمین را برداریم و ورود لابیست‌های نفت و گاز به COP را منع کنیم»، گفت برنا یلو‌ثندر، هماهنگ‌کنندهٔ اصلی شبکهٔ زیست‌محیطی بومیان، یکی از اعضای KBPO.
اجلاس سی‌امین اقلیمی سازمان ملل (COP30) روز دوشنبه در بلِم، شهری در آمازون برزیل – بزرگ‌ترین جنگل‌باران جهان – که تحت تخریب توسط استخراج بی‌وقفه سوخت فسیلی، کشاورزی صنعتی و معدن‌کنی، و سایر صنایع استخراجی قرار گرفته است، برگزار می‌شود.
این نشست‌های سالانه جایی است که هر کشوری در جهان دربارهٔ راهکارهای مؤثر برای مقابله با بحران اقلیمی مذاکره می‌کند. تصمیمات باید بر پایه پیمان چارچوب سازمان ملل متحد برای تغییرات اقلیمی (UNFCCC) که یک توافق‌نامه قانونی است و توافق‌نامه پاریس ۲۰۱۵ برای محدود کردن گرم شدن جهانی به زیر ۱٫۵ درجه سلسیوس، اتخاذ شوند.
این پژوهش لابیست‌های سوخت فسیلی را که شناخته شده‌اند و در مذاکرات گلاسگو (COP26)، شرم‌الشیخ (COP27)، دبی (COP28) و باکو (COP29) شرکت کرده‌اند، تحلیل می‌کند. تا پیش از آن، اطلاعات درباره لابیست‌ها توسط UNFCCC جمع‌آوری نشده بود.
خشم فزاینده نسبت به عدم اقدام مؤثر کشورهای ثروتمند و آلوده‌ساز جهان، با افشای این که به نظر می‌رسد صنعت سوخت فسیلی دسترسی بیشتری به مذاکرات اقلیمی نسبت به اکثر کشورها دارد، تشدید شده است.
سال گذشته، ۱,۷۷۳ لابیست ثبت‌نام‌شدهٔ سوخت فسیلی در اجلاس آذربایجان حضور یافتند – که ۷۰٪ بیشتر از مجموع نمایندگان ۱۰ کشور با بیشترین آسیب‌پذیری اقلیمی (۱,۰۳۳) است.
اما دامنهٔ واقعی دست‌های نفوذی سوخت فسیلی بدون شک عمیق‌تر است؛ زیرا داده‌های لابیست‌ها شامل مدیران اجرایی و سایر نمایندگان شرکت‌ها در هیئت‌های رسمی کشوری که به‌صورت مستقیم در مذاکرات محرمانه شرکت می‌کنند، و همچنین افرادی که به عنوان مهمان دولت‌ها حضور دارند – که به‌عنوان نمایندگان «اضافی» شناخته می‌شوند – نیست.
بیشترین تعداد لابیست‌های شناخته‌شده در سال‌های اخیر نمایندهٔ شرکت‌های دولتی امارات متحده عربی، روسیه و آذربایجان بودند.
بسیاری از سودآورترین شرکت‌های سوخت فسیلی جهان نیز در کنفرانس‌های اخیر COP حضور داشته‌اند، در زمانی که دولت‌ها تحت فشار عمومی عظیمی قرار داشتند – اما نتوانستند – به حذف تدریجی سوخت فسیلی توافق کنند، علیرغم تأثیرات مرگبار تغییرات اقلیمی که در هر نقطه‌ای از کره زمین احساس می‌شود.
در بازهٔ ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، شرکت شل مجموعاً ۳۷ لابیست، بی‌پی ۳۶ لابیست، اکسون‌مولی‌کل ۳۲ لابیست و چورون ۲۰ لابیست ارسال کرد.
در پنج سال گذشته، این چهار شرکت نفتی بیش از ۴۲۰ میلیارد دلار سود ترکیبی کسب کردند.
در روز جمعه، مدیرعامل اکسون، دارن وودز، رهبری یک برنامهٔ افتتاحیهٔ COP30 را در برازیلیا که توسط اتاق بازرگانی ایالات متحده با عنوان «راه‌حل‌های تجاری عملی برای حسابداری کربن و کاهش انتشار» برگزار می‌شود، بر عهده دارد. ایالات متحده که همانند هر کشور دیگری به‌موجب قوانین بین‌المللی موظف به مقابله با بحران اقلیمی است، از توافق‌نامه پاریس خارج شده و هیئت نمایندگی کشوری برای این اجلاس ارسال نمی‌کند.
پتروباس، شرکت چندملیتی برزیلی با مالکیت عمدتاً دولتی که حداقل ۲۸ لابیست به چهار اجلاس اقلیمی گذشته فرستاده است، به‌تازگی مجوز حفر نفت اکتشافی در دریاهای نزدیک آمازون – که محل سکونت چندین جامعه بومی و حدود ۱۰٪ از گونه‌های شناخته‌شدهٔ کره زمین است – را دریافت کرده است.
سخنگویی گفت: «پتروبراس در COP30 حضور خواهد یافت، همان‌طور که در مذاکرات قبلی حضور داشته است، زیرا فرصت بحث دربارهٔ مدل‌های پایدار را می‌شناسد … مشارکت این شرکت در COP30 تعهد آن به پیگیری و مشارکت در مباحث بین‌المللی دربارهٔ اقلیم و انرژی را تقویت می‌کند.»
شرکت‌های شل، بی‌پی، اکسون‌مولی‌کل و چورون به درخواست‌های اطلاع‌رسانی پاسخ ندادند.
پس از سال‌ها فعالیت توسط گروه‌های جامعه مدنی، نمایندگان COP امسال ملزم به افشای عمومی منبع مالی مشارکت خود شده‌اند – و باید تأیید کنند که اهدافشان با UNFCCC هم‌راستا است. اما الزام جدید شفافیت، هیچ‌یک از افراد حاضر در هیئت‌های رسمی دولتی یا نمایندگان «اضافی» را شامل نمی‌شود و درخواست‌ها برای اعمال محافظت‌های سختگیرانه‌تر در برابر تضاد منافع به‌منظور کاهش نفوذ صنعت، به‌طور کافی مورد توجه قرار نگرفته است، به گفته مدافعان.
«قوانین جدید گامی خوش‌آمدگویی است، اما دهه‌ها زودتر باید اعمال می‌شدند … و شفافیت بدون حذف، صرفاً نمایشی است. نمی‌توانید ادعا کنید که فرآیندی را اصلاح می‌کنید که پیشاپیش توسط همان شرکت‌هایی که سیاره را می‌سوزانند و جنگ‌ها را تغذیه می‌کنند، به‌دست گرفته شده است»، گفت محمد اسروف، مدیر اجرایی مؤسسهٔ فلسطینی برای استراتژی اقلیمی. «UNFCCC باید از افشای اطلاعات به رد صلاحیت پیش رود … بدون اصلاحات این فرآیند جهان را نجات نخواهد داد و در عوض فقط به دفن آن کمک خواهد کرد.»
در بیانیه‌ای، سخنگویی از آژانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل گفت: «دبیرخانه در سال ۲۰۲۳ و امسال گام‌های ملموسی برای ارتقای شفافیت شرکت‌کنندگان در COP برداشته است. همان‌گونه که نمی‌توان انتظار داشت یک COP به‌تنهایی بحران اقلیمی را یک‌شب حل کند، بهبودهای بیشتری یک مسیر پیوسته است که ما به‌پشتیبانی ادامه خواهیم داد، با این نکته که دولت‌های ملی اختیار انحصاری برای تعیین اعضای هیئت‌های خود را دارند.»
