مروری بر «Onlookers» – تصاویری از کشوری در جنوب‑شرق آسیا که توسط گردشگری شکل گرفته است

از ترکیب‌های ثابت و جزئیات مشاهده‌ای، مستند بررسی می‌کند که بازدیدکنندگان و ساکنان لائوس چگونه همان فضاها را به‌طرزهای بسیار متفاوتی تجربه می‌کنند.

Phuong Le

این مستند خاص کیمی تاکسوه، که در لائوس فیلم‌برداری شده است، به مناظر و چشم‌اندازهایی می‌نگرد که گویی مستقیماً از کارت‌پستال‌های مسافرتی می‌آیند. با حرکات دوربین به حداقل، فیلم معابد طلایی درخشان، آبشارهایی که از صخره‌های نقره‌ای سرازیر می‌شوند و رژه‌های راهبان را که در دل مناظر سرسبز می‌چرخند، به تصویر می‌کشد. همچنین آنچه در بروشورهای براق به چشم نمی‌خورد را نشان می‌دهد، یعنی حضور ناخواسته گردشگران. تداخل در ریتم زندگی محلی هم بصری است و هم صوتی؛ جمعیت‌های سرگردان گردشگر را می‌بینیم که با شلوارک و تی‌شرت‌های خود، تضاد شدیدی با معماری کهن ایجاد می‌کنند. فعالیت‌های گاه پر سر و صدا و سر و شور تفریحی آن‌ها با لحظات ساده‌تری از زندگی روزمره مردم بومی، مانند دانش‌آموزانی که به کلاس می‌روند یا زنان عادی که در کنار جاده به راهبان صدقه می‌دهند، در هم‌آمیخته‌اند.

احساسی از تنش بین دوربین ثابت و حرکات داخل قاب حس می‌شود. صحنه‌های سوار شدن گردشگران به اتوبوس‌ها، یادآور فیلم کلاسیک ژاک تاتی سال ۱۹۶۷ به نام Playtime است که به‌لطافت به ایدهٔ تجربهٔ فرهنگی اصیل که از طریق مصرف‌گرایی به‌دست می‌آید، می‌خندد. ولی دیدگاه فیلم تاکسوه بر پایه‌ای ناپایدار است. برخی از تضادهای بصری به تکرار تقسیم‌بندی‌های خسته‌کننده بین شرق و غرب، بین منطقه‌ای و جهانی می‌کشند. برای مثال، اکثر گردشگرانی که در Onlookers دیده می‌شوند، سفیدپوست‌اند؛ در حالی که در واقع بازدیدکنندگان لائوس عمدتاً از کشورهای همسایهٔ آسیا می‌آیند. به‌علاوه، جمعیت لائوسی نیز همگن نیست: در یکی از صحنه‌ها مردان میانسالی را می‌بینیم که در حال بازی «catch» هستند و زیرنویس می‌گوید آن‌ها به زبان لائوسی مشاجره می‌کنند؛ اما برخی از آن‌ها به زبان ویتنامی سخن می‌گویند.

مستند Onlookers برخی پرسش‌های جالب دربارهٔ رابطهٔ گردشگری و سینما برمی‌انگیزد، هرچند که به هر دو موضوع بینش جدید یا عمیقی ارائه نمی‌دهد.

Onlookers از تاریخ ۵ دسامبر در مجموعه True Story پخش می‌شود.