گفته می‌شود گروه‌هایی از ایتالیا و دیگر کشورها در دوران محاصره به سربازان صرب پول پرداخت می‌کردند تا به ساکنان سارایوو شلیک کنند
دادستان‌های میلان تحقیقاتی را درباره شهروندان ایتالیایی آغاز کرده‌اند که گفته می‌شود در دهه ۱۹۹۰ و در جریان محاصره چهارساله سارایوو، به اعضای ارتش صرب‌های بوسنی پول پرداخت می‌کردند تا برای کشتن شهروندان به این شهر سفر کنند.
پس از اعلام استقلال بوسنی و هرزگوین از یوگسلاوی، سارایوو بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶ تحت گلوله‌باران و آتش تک‌تیراندازان قرار گرفت و در طولانی‌ترین محاصره تاریخ معاصر، بیش از ۱۰,۰۰۰ نفر کشته شدند.
شاید تک‌تیراندازان ترسناک‌ترین عنصر زندگی در سارایووی تحت محاصره بودند، زیرا مردم را، از جمله کودکان، به‌طور تصادفی در خیابان‌ها هدف قرار می‌دادند؛ گویی در یک بازی ویدیویی یا سافاری شرکت کرده‌اند.
ادعا می‌شود گروه‌هایی از ایتالیایی‌ها و ملیت‌های دیگر که «گردشگران تک‌تیرانداز» نامیده می‌شوند، پس از پرداخت مبالغ هنگفت به سربازان ارتش رادوان کاراجیچ، در این کشتار دست داشته‌اند. کاراجیچ، رهبر سابق صرب‌های بوسنی، در سال ۲۰۱۶ به جرم نسل‌کشی و دیگر جنایات علیه بشریت گناهکار شناخته شد. این سربازان در ازای پول، این افراد را به تپه‌های اطراف سارایوو می‌بردند تا آن‌ها برای لذت شخصی به مردم شلیک کنند.
سارایوو در دشتی واقع شده که با کوه‌ها احاطه شده است و همین امر، محاصره و حمله به آن را بسیار آسان می‌کرد.
دادستان‌های میلان به رهبری الساندرو گوبی، تحقیقاتی را با هدف شناسایی ایتالیایی‌های دخیل در این ماجرا آغاز کرده‌اند. اتهام آن‌ها قتل عمد با انگیزه‌های پست و همراه با بی‌رحمی است.
این تحقیقات بر اساس شکایت حقوقی ارائه‌شده توسط اتزیو گاوازنی، نویسنده‌ای اهل میلان که شواهدی در این زمینه جمع‌آوری کرده، و همچنین گزارشی که بنیامینا کاریچ، شهردار سابق سارایوو به دادستانی فرستاده، آغاز شده است.
گاوازنی می‌گوید اولین بار در دهه ۱۹۹۰ در مطبوعات ایتالیا گزارش‌هایی درباره گردشگران تک‌تیرانداز خوانده بود، اما پس از تماشای مستند «سافاری سارایوو» (۲۰۲۲) به کارگردانی میران زوپانیچ، کارگردان اسلوونیایی، تحقیقات خود را آغاز کرد.
در این مستند، یک سرباز سابق صرب و یک پیمانکار ادعا می‌کنند که گروه‌هایی از غربی‌ها از تپه‌های اطراف سارایوو به سوی جمعیت غیرنظامی شلیک می‌کردند. کهنه‌سربازان صرب این ادعاها را به‌شدت رد کرده‌اند.
گاوازنی گفت: «مستند سافاری سارایوو نقطه شروع بود. من مکاتباتی را با کارگردان آغاز کردم و از آنجا تحقیقاتم را گسترش دادم تا اینکه مدارک کافی برای ارائه به دادستان‌های میلان جمع‌آوری کردم.»
گاوازنی بدون ارائه آمار دقیق ادعا کرد که «تعداد بسیار بسیار زیادی از ایتالیایی‌ها» در این ماجرا دست داشته‌اند. او افزود: «آلمانی‌ها، فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها… افرادی از همه کشورهای غربی بودند که مبالغ هنگفتی پول می‌پرداختند تا برای شلیک به غیرنظامیان به آنجا برده شوند.»
گاوازنی اضافه کرد: «هیچ انگیزه سیاسی یا مذهبی‌ای در کار نبود. آن‌ها افراد ثروتمندی بودند که برای تفریح و رضایت شخصی به آنجا می‌رفتند. ما درباره افرادی صحبت می‌کنیم که عاشق اسلحه هستند و شاید به میدان‌های تیراندازی یا سافاری در آفریقا می‌روند.»
او ادعا کرد که مظنونان ایتالیایی در شهر شمالی تریسته با یکدیگر ملاقات کرده و به بلگراد سفر می‌کردند و از آنجا سربازان صرب بوسنی آن‌ها را تا تپه‌های سارایوو همراهی می‌کردند. او گفت: «یک شبکه قاچاق گردشگر جنگی وجود داشت که برای شلیک به مردم به آنجا می‌رفتند. من این را بی‌تفاوتی نسبت به شرارت می‌نامم.»
گاوازنی گفت که هویت برخی از افراد ایتالیایی که گفته می‌شود در این ماجرا دست داشته‌اند را شناسایی کرده و انتظار می‌رود دادستان‌ها در هفته‌های آینده از آن‌ها بازجویی کنند.
شاید مشهورترین قربانیان تک‌تیراندازان، بوشکو برکیچ و آدیمیرا ایسمیچ باشند؛ زوجی که داستانشان در فیلم «رومئو و ژولیت در سارایوو» مستند شده است. آن‌ها در سال ۱۹۹۳ هنگام تلاش برای عبور از یک پل توسط یک تک‌تیرانداز کشته شدند. اجسادشان برای چندین روز در منطقه حائل بین مواضع بوسنیایی‌ها و صرب‌های بوسنی باقی ماند. عکس‌های آن‌ها به‌طور گسترده منتشر شد و به نمادی از ماهیت تصادفی و غیرانسانی جنگ تبدیل شد.
خیابان اصلی منتهی به سارایوو، بلوار مشا سلیمویچ، به «کوچه تک‌تیراندازها» معروف شده بود، زیرا عبور از آن بسیار خطرناک بود اما گریزی از آن نبود، چون تنها راه رسیدن به فرودگاه سارایوو بود. شیشه‌های ترامواها و اتوبوس‌ها شکسته بود و همه‌جا علائم هشدار تک‌تیرانداز دیده می‌شد.
نیکولا بریجیدا، وکیلی که به گاوازنی در آماده‌سازی پرونده‌اش کمک کرده است، گفت: «شواهدی که پس از یک تحقیق طولانی [توسط گاوازنی] جمع‌آوری شده، کاملاً مستند است و می‌تواند به تحقیقات جدی برای شناسایی مجرمان منجر شود. گزارش شهردار سابق سارایوو نیز در این زمینه وجود دارد.»
